Aksolot, Meksika’nın tatlı sularında yaşayan, neotenik yani larval evresinde kalmış bir semender türüdür. “Su ejderi” veya “peri balığı” lakaplarıyla da bilinirler. Aksolotlar, hem bilimsel araştırmalar hem de evcil hayvan olarak popülerlikleriyle öne çıkan büyüleyici canlılardır.
Görünüş ve Özellikler:
Aksolotlar, 20-30 cm uzunluğa ulaşabilen, narin ve uzun gövdeli canlılardır. Dış solungaçları olan iri kafaları ve kuyruklarında yüzgeç benzeri uzantılar bulunur. En dikkat çekici özellikleri ise sırtlarında uzanan tüylü sırt yüzgeçleridir. Aksolotlar, beyaz, pembe, kahverengi ve siyah gibi çeşitli renklerde olabilirler.
Neotenik Özellikler:
Aksolotlar, metamorfoz geçirmeden yetişkinliğe ulaşabilen nadir amfibilerdendir. Bu sayede, larval evresinde kalarak solungaçları, kuyruk yüzgeçleri ve dış solungaçları gibi bazı larval özelliklerini korurlar. Bu durum, aksolotları rejenerasyon yeteneği gibi birçok olağanüstü biyolojik özelliğe sahip kılar.
Yaşam Alanı ve Beslenme:
Aksolotlar, Meksika’nın yüksek rakımlı göllerinde ve nehirlerinde yaşarlar. Soğuk ve temiz su ortamlarını tercih ederler. Etçil beslenen aksolotlar, solucanlar, böcek larvaları, küçük balıklar ve kabuklular ile beslenirler.
Koruma Durumu:
Ne yazık ki, aksolotlar habitat kaybı, kirlilik ve aşırı avlanma gibi çeşitli tehditlerle karşı karşıyadır. Bu nedenle, nesli tükenmekte olan bir tür olarak sınıflandırılmışlardır. Aksolotları korumak için birçok araştırma ve koruma çalışması yürütülmektedir.
Evcil Hayvan Olarak Aksolot:
Aksolotlar, sakin ve uysal karakterleri ile evcil hayvan olarak oldukça popülerdir. Özel akvaryumlarda bakılabilen aksolotlar, nispeten az bakım gerektirirler. Fakat, özel beslenme ve su koşulları gibi bazı önemli faktörlere dikkat edilmesi gerekir.
Aksolotlar ve Bilimsel Araştırmalar:
Aksolotlar, rejenerasyon yetenekleri ve basit bir sinir sistemi ile nörobilim, kanser araştırmaları ve organ rejenerasyonu gibi alanlarda önemli bir rol oynarlar. Aksolotlar üzerinde yapılan araştırmalar, insan sağlığı için yeni tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır.
Aksolotlar Hakkında İlginç Bilgiler:
- 10 yıla kadar yaşayabilirler.
- Karanlıkta yaşayan türlere göre daha büyük gözlere sahiptir.
- Kokuları algılamak için oldukça gelişmiş bir koku alma duyusuna sahiptirler.
- Stresli durumlarda renk değiştirebilirler.
Aksolotlar, hem biyolojik özelliklerinden dolayı hem de sevimli görünümleriyle oldukça ilgi çekici canlılardır. Koruma çalışmaları ve bilimsel araştırmalar sayesinde bu eşsiz canlılar hakkında daha fazla bilgi edinmek ve gelecek nesiller için korumak mümkündür.
Aksolot Yenilenme Özellikleri
Aksolotllar su semenderlerinin bir üst ırkıdır. Etçil Aksolotllar kopan uzuvlarını yenileyebilmekle beraber kalp, akciğer ve beyin gibi uzuvlarını da yenileyebilirler. Genellikle bu süreç 1 veya 2 ay sürer ve neredeyse tüm uzuvlarını yenileyebilirler.
Aksolot Hakkında Türkiye’de Araştırmalar
Medipol Üniversitesi Rejeneratif ve Restoratif Tıp Araştırmaları Merkezi (REMER) Kurucu Başkanı Prof. Dr. Gürkan Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 300 kadar aksolotlın bir yıl önce Amerika’da bulunan Kentucky Üniversitesi‘nden uzun uğraşlar sonucu Türkiye’ye getirildiğini söyledi.
Aksolotlların ortalama 15 yıl yaşadığını söyleyen Öztürk, ilk 3 ayın ardından hayvanların araştırma çalışmalarına dahil edilebildiğini kaydederek, hayvanların çok nadir olarak kansere yakalanmalarından dolayı kanser araştırmalarında ayrı bir öneme sahip olduğunu ifade etti.
daha önce resimlerini görmüştüm ama adını hiç duymamıştım. Ne ilginç yaratıklar varmış. Bu tür yaratıkların incelenmesi için bir çok enstitü kuruluyor. Bir çoğu ise finans sorunu yaşıyor. Bir de neden inceleyelim ki diyenler yok mu? Anlamıyorum. Belki de bir hastalığın çözümü bu canlılardadır. Şifa aramak, dertlere çözüm aramak lazım.
İnanılmaz Örümcek adam filminde böyle bir bilim adamı vardı olmayan kolu için bir serum yapmıştı da sonra devasa bir su semenderine dönüşmüştü. ama orada ki karakter yeşildi. The Lizard isimli bu karakterin dönüşümünde de aksolotl denilen bu canlının özellikleri vardı.