Çocuklara Boşanma Kararları Nasıl Açıklanır?

Birkaç haftadır Pazar günleri yayınlanan bir aile dizisinde dizinin ana karakterlerinin boşanması ve insanlara nasıl izah edecekleri ile ilgili konular işlenmekte. Boşanmakta olan aileler için cevaplaması en zor sorulardan birisi de  “Çocuklara Boşanma Kararları Nasıl Açıklanır?” sorusudur. Ebeveynlerin kendi ilişkilerinde geleceğe yönelik aldığı bu karar, çocuğun da hayatı üzerinde son derece büyük bir etkiye sahip olacaktır. Bunun için boşanma konusunun sağlıklı bir şekilde konuşulması ve sürecin en iyi şekilde yönetilebilmesi büyük önem taşımaktadır. Peki çocuklarla, konuşulması zor olan boşanma kararını nasıl anlatmak gerekir?

Çocuklarla boşanma konusunu konuşurken belki de en önemli husus, onların hayata ve aileye bakış açısını göz önünde bulundurarak, çocuğun yaşına ve mevcut olduğu gelişim düzeyine uygun yöntemler kullanmaktır. Özellikle de yaşça küçük çocuklar boşanma sürecinde neler olduğunu, boşanmanın neden yaşandığını ve neler hissettiklerini anlamakta zorlanacaktır. Küçük çocuklar bu duruma kendi bakış açılarından bakarlar ve olayların merkezinde kendilerini görürler ve hissederler. Bu yüzden de genellikle kendilerini ayrılmanın sebebi olarak görmeye eğilimlidirler ve boşanmayla ilgili kendilerini suçlu hissederler.

Çocukların çoğunluğu içten içe ailelerinin bir gün tekrardan barışacağını ve bir araya geleceklerini düşünürler veya öyle olmasını dilerler. Bunun için bazı şeyleri düzeltmeye çalışırlar ve çözüm yolları ararlar. Ebeveynleri boşanan bazı çocuklar evden ayrılan ebeveynin gidip bir daha asla geri gelmeyeceğine dair bir korku yaşarlar ve aslında terk edilmediklerine dair güven duygusuna ihtiyaç duyarlar. Bazı çocuklar ise ebeveynlerinin ayrıldığını başkalarına söylemekten çekinebilir ve bu duyguları sadece kendilerinin yaşadıklarına inanabilirler.

Aynı yitirme sürecinde olduğu gibi çocuklar da ayrılığın ardından bir yas sürecine girerler. Bu yas sürecinde öfke, inkâr, pazarlık etmeye çalışma ve yoğun üzüntü gibi dışavurumlar yaşarlar. Bazıları da bir rahatlama hissettikleri için suçluluk duygusu hissedebilirler. Yaşanan dışavurum çocuktan çocuğa değişiklik göstermektedir.

Ebeveynlerin Boşanma kararı almasından önce bazı çocuklar boşanma ihtimalinden şüphelenirler, bazıları için ise bu haber tümden şok edicidir. Her ne kadar çoğu çocuk derinden etkilense de, özellikle küçük çocuklar kolayca incinebilir ve genelde en çok onlar acı çekerler. Dolayısıyla aileler için çocuğun tepkilerine eşlik etmek ve davranışlarındaki değişimleri gözlemlemek bu süreçte önemlidir.

Peki, duygu ve tepkileri bütünüyle göz önünde bulundurarak, çocuğa boşanma hakkında ne söylenmeli ve çocukla nasıl konuşmalıdır? Öncelikle, yapabiliyorlarsa ebeveynler bu konuşmayı yaparken çocuklara terk edilmediklerinin güvencesini vermeli ve iki ebeveynin de ilerde iletişim içinde olacağını belirtmelidir. Anne ve babanın mümkünse bir arada yapacağı bu konuşmadan sonra ise, çocuğun kendini rahat ve güvende hissedebileceği bir zaman ve yer belirlenmeli ve her bir ebeveyn çocukla yalnız da konuşmalıdır. Her şeyi bir anda anlatmaktansa zamana yayarak ayrı ayrı olarak kısa konuşmalar çocuğun yararına olacaktır. Aşağıda Çocuklara Boşanma Kararları Nasıl Açıklanır? sorusuna cevap olabilecek bir kaç madde var.  Yardımcı olması dileği ile.

Peki, Çocuklara Boşanma Kararları Nasıl Açıklanır?

Çocuğunuzla boşanma kararını konuşurken kullanabileceğiniz yöntem kısaca şu şekilde özetlenebilir:

Çocuğunuzla olan ilişkilerinizin değişmeyeceğini anlatın.

Boşanma kararı ebeveynlerin ilişkisinin değişeceğini gösterir, çocuk ile olan ilişkilerinin değişeceğini değil. Yetişkinlerin arasındaki ilişkiler farklılaşsa da çocuklarla olan ilişkiler daimidir. Çocuklarınıza her daim onları sevdiğinizi ve her zaman onların yanında olacağınızı söyleyin. Onlara bakmaya ve korumaya devam edeceğinize dair güven verin. “Anne ve baba ayrılsa bile yine seni çok sevecekler ve senin yanında olacaklar.”, “Sen her zaman bu ailenin bir parçasısın.”, “Biz artık beraber yaşamayacağız, ama seni ne olursa olsun her zaman seveceğiz.” gibi cümlelerle ayrıldıktan sonra kendisinin terk edileceğine ya da sevilmeyeceğine yönelik düşüncelerine engel olabilirsiniz. Benzer şekilde çocuklar ebeveynlerinin aileleriyle olan ilişkilerinin de aynı şekilde devam edeceğini bilmelidir. Çocuklara anneanne, teyze, dayı, babaanne, hala ve amca gibi yakın akrabaları ile olan ilişkilerinin de bitmeyeceğini bildirmek oldukça önemlidir.

Boşanma Kararınızın sonuçları konusunda açık ve net olun.

Çocuklar ayrılma kararının kendi hayatlarını nasıl etkileyeceklerini bilmedikleri için yoğun bir endişe yaşayabilirler. Bu sebeple de boşanma kararının neleri beraberinde getireceğini bilmeye ihtiyaç duyarlar. Kiminle ve nerede yaşayacaklarını, diğer ebeveynin nerede olacağını, hangi ebeveynle ne kadar zaman geçireceklerini ve hayatlarında nelerin değişeceğini onlara izah edin. Bu konuyu konuşmadan önce, boşanma sonrasındaki süreç hakkında net olduğunuzdan ve çocuğunuzun bu konuda konuşmaya hazır olduğundan emin olun.

Çocukların kararlarına önem verin.

Ebeveynler hayatlarını etkileyecek kararlar alırken çocuğun da kendi kararlarının dikkate alındığını bilmeye ihtiyacı vardır. Çocuğunuzu ihtiyaçlarını, isteklerini ve düşüncelerini aktarma konusunda ve ailecek vereceğiniz kararların bir parçası olması konusunda mümkün olduğunca cesaretlendirin. Fakat onu yetişkinlere ait kararlarda kendisini sorumlu hissedeceği pozisyonlara sokmamaya dikkat edin.

Onu bilgi vermeyi unutmayın.

Çocukların belirli bir seviyeye kadar boşanmanın nedenleri hakkında bilgi ve farkındalık sahibi olmaya ihtiyaçları vardır. Çocuğun ebeveynlerle olan ilişkilerini zedelemeyecek şekilde ayrılık kararınıza yönelik onu da bilgilendirebilirsiniz. “Boşanma kolay alınan bir karar değil. İlişkimizi yoluna koyabilmek için çok emek harcadık ama daha fazla beraber olamayacağımızı anladık.” gibi bir cümleyle ayrılma sebebiniz hakkında ona bilgi verebilirsiniz. Bununla birlikte boşanmanın olumsuz bir sonucu da çocukların ebeveynleri arasındaki sorunları çözmek için kendilerini sorumlu hissetmeleridir. Çocuğunuzun sizi bir araya getirme sorumluluğunu hissetmesi, çocuklarınızda onlara yüklemek istemeyeceğiniz büyük duygusal travma oluşturur. Bu ayrılık kararına çocuğunuz sebep olmadığı gibi, ebeveynlerinin tekrar bir araya gelmesinin sorumlusu da o değildir.

Onu kulak verin ve duygularına eşlik edin.

Çocuklar ayrılık kararının ardından derin bir üzüntü yaşayabilirler. Bu üzüntü duygusu doğal ve yaşanıp geride bırakılması sağlıklı ve gerekli olan bir duygudur. Bu yüzden de çocukları bu konu hakkındaki duygu ve düşüncelerini paylaşmaya teşvik etmek, yönlendirmek önemlidir. Üzüntü gibi, ayrılmanın onları nasıl etkileyeceği konusunda kaygı ya da bu kararı aldıkları için ebeveynlerine yönelik öfke de yaşayabilirler. Hisleri her ne olursa olsun bu hisleri anlatabilmek ve bu hislere eşlik edebilmek oldukça önemlidir. Hislerini ifade etmesi konusunda otoriter olmayın, sabırla ne hissettiği hakkında ipuçları yakalamaya çalışın ve içinde olduğu durumu anladığınızı onunla paylaşın. “Bizim ayrılacağımızı duymak sana ne hissettirdi?”, “Bize ne düşündüğünü ve hissettiğini anlatmanı istiyoruz.”, “Ayrılacağımız için üzgün olduğunu biliyoruz.”, “Ayrılmamızdan sonra senin hayatında neler değişeceğine yönelik endişeleniyor olabilirsin.”, “Bu kararı aldığımız için bize kızgın olabilirsin” gibi ifadelerle hem onu hisleri hakkında konuşmaya teşvik edebilir hem de onun hislerini idrak ettiğinizi ifade edip bu hislere refakat edebilirsiniz.

Ayrıldığınız eşinizi asla kötülemeyin.

Neyi söyleyeceğinizi bilmek kadar neyi söylemeyeceğinizi bilmek de önemlidir. Çoğu anne ve baba boşanma sürecinde kendilerinin haklı olduğunu gösterme telaşıyla, çocuklarına diğer ebeveyni suçlama eğiliminde olmaktadırlar. Eşiniz iyi bir eş olmamış olabilir ya da sizi üzen şeyler yapmış olabilir. Fakat bu sizin eş ilişkinizle ilgili bir problemdir; çocuğunuzun ebeveynleriyle ilişkisiyle ilgili bir problem değildir. Eşiniz “iyi bir eş” olmasa da “iyi bir anne ya da iyi bir baba” olmaya devam edebilir. Annesinin ya da babasının ilişkide ne kadar kötü bir şey yapmış olduğunu duymak, çocuğa kaldırmakta çok zorlanacağı ve hayatı boyunca başa çıkmaya çalışacağı çok ciddi bir yük bindirir. Asla boşanma hakkında diğer ebeveynleri suçlamayın. Çocuğunuza sizin iyi bir ebeveyn olduğunuzu ama diğerlerinin kötü olduğu mesajını vermeye çalışmayın. Aksine her ikinizin de iyi bir ebeveyn olduğunu ve boşanma kararının bir suçlusu olmadığını bilmesini sağlayın. Bu şekilde, onun için zaten duygusal açıdan zor olan bir süreci, başa çıkması daha da zor bir hale getirmemiş olursunuz. Unutmayın, önemli olan çocuğunuzun bu süreci en az hasarla, en sağlıklı şekilde atlatmasını sağlamak olacaktır.

Boşanmanın çocuğun hatası olmadığı anlatılmalı.

Özellikle de küçük çocuklar ben merkezli oldukları ve olayların merkezinde kendilerini gördükleri için ayrılmanın nedenini de kendisi olarak görmekte olabilir. Bu yüzden  boşanmanın sebebinin kendisi olmadığını, onun davranışlarının ayrılma  kararına sebep olmadığını vurgulamak büyük önem taşır. Çocuklar, “keşke daha iyi davransaydım, keşke kardeşimle daha az kavga etseydim, keşke derslerimden daha yüksek not alsaydım ya da keşke ev işlerine yardım etseydim  o zaman boşanmazlardı” gibi düşüncelere sahip olabilirler. Boşanma çocuklar yüzünden olamaz; ayrılma ve boşanma yetişkinleri bir  problemidir. Çocuğunuzun yaşını ve gelişim dönemini göz önünde bulundurarak ona genel hatlarıyla neden boşanma sürecinde olduğunuzu anlatın. Çocuğun bu boşanmanın kendi hatası olmadığını bilmeye ihtiyacı vardır. “Anne ve baba problemleri çözmek veya daha iyi hale getirmek için bir çözüm bulamadı.”, “Seni üzdüğümüz için bizde üzgünüz.”, “Ayrılık kararımız bizim ilişkimizle ilgili, bunun suçlusu sen değilsin.” gibi cümlelerle çocuğunuzun boşanmanın sorumluluğunu üzerine almasına engel olabilirsiniz.

Bu yazımda Çocuklara Boşanma Kararları Nasıl Açıklanır?  sorusuna cevap  vermeye çalıştım. Paylaşmak istediğiniz görüşlerinizi yorum ekle kısmından yazabilirsiniz.

Keyifle kalın.